Maciek Borodo: Kanclerz Dollfuß

Faszyzm a Nazism oto jest pytanie?  20 maja 1932 Engelbert Dollfuß został  kanclerzem Austrii, stając na czele prawicowej koalicji. Wprowadził rządy autorytarne, oparte na zasadach korporacjonizmu i solidaryzmu narodowego. Wyraźne były za jego rządów wpływy papieskich encyklik dotyczących chrześcijańskiej nauki społecznej oraz włoskiego faszyzmu. Był przeciwnikiem niemieckiego nazizmu. System panujący w Austrii w latach 1933–1938 często nazywa się austrofaszyzmem.

Kanclerz Dollfuß zdecydował o delegalizacji tak austriackiego odłamu partii nazistowskiej (w czerwcu 1933), jak i socjaldemokratycznej SDAPÖ (w lutym 1934). We wrześniu 1933 sformował wspierające reżim ugrupowanie Vaterländische Front (Front Ojczyźniany). Krwawo stłumił, wywołany przez komunistów, bunt robotniczy. Dollfuß, pragnąc ochronić niezależność swego kraju, stopniowo popadał w coraz większą zależność od Włoch Mussoliniego.

Pierwszy zamach na Dollfußa miał miejsce 3 października 1933 roku, gdy w kierunku opuszczającego gmach parlamentu kanclerza narodowy socjalista Rudolf Drtil oddał dwa niecelne strzały.

25 lipca 1934 naziści austriaccy dokonali nieudanej próby puczu i anschlussu. Wdarli się m.in. do siedziby rządu i śmiertelnie ranili kanclerza, który po pewnym czasie wykrwawił się na śmierć. 

Urząd kanclerski Dollfußa przejął Anton Rintelen. Pucz został stłumiony, siedmiu nazistów, włącznie z zabójcą Dollfußa, esesmanem Ottonem Planettą, zostało skazanych na karę śmierci przez powieszenie. Nowym dyktatorem został bliski współpracownik zamordowanego, dr Kurt Schuschnigg.

Z uwagi na niewysoki wzrost (155 cm) zdobył sobie żartobliwy przydomek Millimetternich (zbitka wyrazowa słów millimeter oraz Metternich).